Zakład Przetwórstwa Mięsnego HAŃDEREK Sp. J.
KRS: 0000072199, REGON: 070408270, NIP: 547-004-78-46; Bank Spółdzielczy w Żywcu: 89 8137 0009 0019 6413 2000 0020, VIII Wydział Gospodarczy Sądu Rejonowego w Bielsku-Białej.
Świąteczny obiad bożonarodzeniowy to okazja do przygotowania pysznych, wykwintnych i sycących dań dla całej rodziny. Najczęściej obiad taki składa się z ziemniaków, mięsa i surówki, jednak warto spróbować przełamać ten schemat, a przynajmniej zdecydować się na podanie jednego ze składników w bardziej nietypowy sposób. Propozycje w tym artykule to polskie dania regionalne Beskidów i Śląska, które świetnie sprawdzą się na bożonarodzeniowym stole. To dania, których głównym składnikiem są ziemniaki, proste w przygotowaniu i pyszne, a jednocześnie praktycznie zapomniane wśród nowoczesnych przepisów i wpływów kuchni całego świata.
Świąteczny obiad na Boże Narodzenie wiąże się z dawną tradycją, dlatego wiele osób chce przygotować tradycyjne danie wpisujące się w kuchnię polską. Prażucha to idealna propozycja, która pochodzi właściwie z kuchni staropolskiej i od lat była przygotowywana w niejednym śląskim domu.
Kuchnia śląska cieszyńskiego nie jest zbyt skomplikowana, co widać dobrze już w pierwszym przepisie. Ziemniaki należy obrać i ugotować w wodzie, jednak co ważne, przy odcedzaniu zostawić niewielką ilość wody w garnku. Następnie należy zasypać ziemniaki niewielką ilością mąki (około 5 łyżek na kilogram ziemniaków) i gotować dalej na małym ogniu bez mieszania. Dopiero później należy ziemniaki ubić i nakładać na talerze, tworząc kształt owalnych klusek.
Prażucha według klasycznego przepisu powinna być okraszona skwarkami z boczku i podawana z kwaśnym mlekiem. Na świąteczny obiad danie to może zostać podane także w towarzystwie mięsa, w tym na przykład pieczeni lub zapiekanej rolady.
Gałuszki – kluski po cieszyńsku z mięsnym nadzieniem idealne na świąteczny obiad
Gałuszki to okrągłe kluski ziemniaczane podawane w towarzystwie mięs lub nadziewane mięsnym farszem. Ziemniaki należy ugotować, ostudzić i ubić, a następnie wyrobić z dodatkiem mąki, jajka i soli. Tak przygotowane ciasto można już formować na kluski i gotować we wrzątku lub najpierw wypełnić je mięsnym nadzieniem.
Nadzienie do gałuszek przypomina to wykorzystywane do śląskich pyz z mięsem. Mięso mielone podsmaża się na patelni z dodatkiem drobno pokrojonej cebuli i czosnku. Do farszu wbija się jedno surowe jajko, przyprawia i dokładnie miesza. Tak przygotowany farsz jest gotowy do wypełnienia ciasta.
Gałuszki tradycyjnie często podawane były bez nadzienia, podobnie jak klasyczne kluski śląskie. Taka wersja przygotowania tego dania to dobry wybór wówczas, gdy na świąteczny obiad bożonarodzeniowy planuje się przygotowanie innego rodzaju mięsa. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby i ono było przyrządzone według tradycyjnego polskiego przepisu. Szukając inspiracji na mięsne potrawy świąteczne, warto sprawdzić dania regionalne małopolski.
Poleśniki – beskidzkie placki ziemniaczane pieczone w kapuście
Poleśniki mogą swoją nazwą przywodzić na myśl naleśniki, jednak nie mają one z nimi zbyt wiele wspólnego. To beskidzkie przysmaki zbliżone do znanych w całej Polsce placków ziemniaczanych, jednak z jedną dużą różnicą – poleśniki są zapiekane w piekarniku w liściach kapusty.
Jak przygotować poleśniki? Należy zacząć od obrania ziemniaków i starcia ich na tarce. Ziemniaki następnie trzeba odsączyć, dodać do nich sól i pieprz, startą na tarce cebulę, przepuszczony przez praskę czosnek i dokładnie wymieszać całą powstałą w ten sposób masę.
Przepisy na świąteczny obiad rzadko wymagają zapiekania w kapuście, przez co poleśniki to ciekawa propozycja, podobnie jak inne, często zapominane beskidzkie dania regionalne. Blachę należy skroplić oliwą i ułożyć na niej kilka liści kapusty. Następnie na każdy z nich nałożyć obficie masę ziemniaczaną i przykryć kolejnym liściem. Całość wymaga pieczenia przez 40 minut w temperaturze 180 stopni. W połowie pieczenia poleśniki można obrócić na drugą stronę, żeby równomiernie się zarumieniły.
Kubuś, regionalny specjał z ziemniaków – obiad świąteczny palce lizać
Kubuś to pomysł na obiad świąteczny palce lizać według tradycyjnego przepisu. I tu podstawą dania są ziemniaki, które należy obrać, zetrzeć na tarce i odsączyć. Kolejny krok to sparzenie ich gorącym mlekiem. Następnie należy dodać startą cebulę, sól i pieprz, po czym piec danie w brytfance przez 30 minut w piekarniku nagrzanym do temperatury 180 stopni Celsjusza.
Po wstępnym upieczeniu Kubuś wciąż nie jest jeszcze gotowy. Przychodzi wówczas czas na to, aby wyjąć brytfankę z piekarnika, polać danie słodką śmietaną i znów zapiec. Ziemniaczana strawa może zostać podana w tej formie, najlepiej jako dodatek do zimowych dań mięsnych. Kubuś może także być dodatkowo udekorowany jabłkami z cynamonem albo śliwkami, tak, jak tradycyjnie przygotowywano tego rodzaju regionalne dania świąteczne.
Sztuchanki – beskidzki przysmak na bazie ziemniaków
Sztuchanki to nic innego niż tłuczone ziemniaki z dodatkiem przysmażonej cebulki i skwarków. Tak proste dania często stanowiły pełne obiady świąteczne w przeszłości. Dziś w ten sposób przygotowane ziemniaki częściej podaje się jedynie jako część całego dania, uzupełniając je dodatkami mięsnymi i surówkami.
Co podać na świąteczny obiad, chcąc zaserwować bliskim sztuchanki z sycącymi dodatkami? Menu na Boże Narodzenie można utrzymać w prostym stylu, serwując do ziemniaków na przykład wędzone kiełbasy, rybne filety i typowo świąteczne sałatki warzywne. Sztuchanki świetnie sprawdzą się również jako dodatek do małych przekąsek, w tym na przykład deski wędlin albo mięsnych koreczków.
